- Ρηνανία Βόρεια-Βεστφαλία
- (Nordrhein-Westfalen). Ομόσπονδο κράτος (Land) της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας· συνορεύει στα Δ με την Ολλανδία και το Βέλγιο και ορίζεται από τα ομόσπονδα κράτη της Κάτω Σαξονίας στα Β και στα ΒΑ, της Έσσης στα ΝΑ και της Ρηνανίας-Παλατινάτου στα Ν.
Έχει έκταση 34.068 τ. χλμ. και πρωτεύουσα είναι το Ντίσελντορφ*.
Το ομόσπονδο κράτος δεν έχει μορφολογική ενότητα, αλλά αποτελείται από δύο καθαρά ξεχωριστές περιοχές, τη Βεστφαλία και λεκανοπέδιο της Κολονίας, και από ένα τμήμα του Ρηνανικού Σχιστολιθικού Ορεινού Όγκου (Rothaar), καθώς και από μεγάλο τμήμα του Τευτοβουργίου Δρυμού (Teutoburger Wald), μια στενόμακρη λοφώδη ράχη που από τα ανάγλυφα των γερμανικών Μεσαίων Ορέων (Mittelgebirge} κατευθύνεται προς ΒΔ έχοντας στα Α και Β την περιοχή της Βεστφαλίας. Αυτή περιλαμβάνεται ανάμεσα στις παραπάνω οροσειρές, στην ορεινή περιοχή της Ζάουερλαντ και στον Ρηνανικό Σχιστολιθικό Όγκο στα Ν και περιλαμβάνει τις λεκάνες του Λίπε και του Ρουρ, δεξιών παραποτάμων του Ρήνου, και την πάνω λεκάνη του Εμς, που αντιστοιχεί στη Μίνστερλαντ, δηλαδή στην περιοχή του Μίνστερ. Μεταξύ Ζάουερλαντ στα ΒΑ και των ανατολικών και βόρειων αντίστοιχα παραφυάδων του Χόες Φεν και του Άιφελ στα ΝΔ, ανοίγεται η λεκάνη της Κολονίας, όμοια στην όψη με τη λεκάνη του Μίνστερ, η οποία διαρρέεται από Ν προς Β από τον Ρήνο. Πρόκειται για δύο μεγάλες πεδινές εκτάσεις, με ευρύτατο άνοιγμα προς το βαθύπεδο της Ολλανδίας και της βόρειας Γερμανίας.
Εκτός από τους ποταμούς που αναφέρθηκαν, άλλοι μεγάλοι ποταμοί είναι οι Ερφτ, αριστερός παραπόταμος του Ρήνου, και ο Ρουρ, που πηγάζει από τον Χόες Φεν και συμβάλλει από τα δεξιά στον Μάας (Μόσα), αφού διασχίσει το νοτιοδυτικό τμήμα της λεκάνης της Κολονίας. Το κλίμα είναι ημιηπειρωτικό με δροσερά καλοκαίρια, χειμώνες αρκετά ψυχρούς και βροχοπτώσεις άφθονες, ιδιαίτερα στα ανάγλυφα.
Η οικονομία στηρίζεται βασικά στην εκμετάλλευση του πλούσιου υπεδάφους και στη βιομηχανική και εμπορική δραστηριότητα· η τελευταία αυτή, εκτός από την αφθονία πρώτων υλών και από μια μεγάλη καταναλωτική αγορά, ευνοείται και από την πυκνότητα οδικού, σιδηροδρομικού και πλωτού δικτύου (πλωτοί ποταμοί και διώρυγες).
Η γεωργία (δημητριακά, πατάτες, κηπευτικά, φρούτα και ζαχαρότευτλα) και η κτηνοτροφία βοοειδών και χοίρων παίζουν δευτερεύοντα ρόλο, αλλά κάθε άλλο παρά αμελητέο στο πλαίσιο της οικονομίας της περιοχής.
Το υπέδαφος είναι πλουσιότατο σε γαιάνθρακες (λεκανοπέδια του Ρουρ και του Άαχεν), λιγνίτη και, σε μικρότερο βαθμό, σε σίδηρο (Ζίγκεν, Ντόρτμουντ, Χάτινγκεν), μόλυβδο, ψευδάργυρο και άλλα ορυκτά. Η βιομηχανία είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στους τομείς σιδηρουργίας, μεταλλουργίας, μηχανουργίας, υφαντουργίας και χημικών προϊόντων.
Κυριότερες πόλεις, εκτός από την πρωτεύουσα του Land, είναι οι: Ααχεν*, Μπόχουμ, Βόνη*, πρωτεύουσα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, που σήμερα περιλαμβάνει διοικητικά και τα γειτονικά κέντρα Μπαντ Γκόντεσμπεργκ και Μπόιελ, Κολονία*, Ντόρτμουντ*, Ντούισμπουργκ*, Έσεν*, Κρέφελντ, Μίνστερ, Ζόλινγκεν και Βούπερταλ. Η Μπόχουμ είναι ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα της ανθρακοσιδηροφόρας λεκάνης του Ρουρ με πολυάριθμα συγκροτήματα που εργάζονται στους τομείς σιδηρουργίας, μεταλλουργίας και χημικών προϊόντων. Η Κρέφελντ είναι μεγάλο βιομηχανικό κέντρο, στα αριστερά του Ρήνου, δραστήριο ιδιαίτερα τώρα –όπως και στο παρελθόν, όταν ίσχυαν γι’ αυτό συνθήκες μονοπώλιου· στους τομείς εριουργίας, βαμβακουργίας, μεταξουργίας και, μετά τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο, των τεχνητών ινών. Σπουδαιότερη πόλη της Βεστφαλίας είναι το Μίνστερ, αρχαία χανσεατική πόλη και σήμερα σημαντικό πνευματικό και βιομηχανικό κέντρο πάνω στη Διώρυγα Ντόρτμουντ-Εμς· η πόλη είναι γνωστή για το πανεπιστήμιό της (ιδρύθηκε το 1773) και για τα μνημεία της (από τα οποία σώζονται, μετά τους καταστρεπτικούς συμμαχικούς βομβαρδισμούς κατά τον B’ Παγκόσμιο, ο καθεδρικός ναός του 12ου-13ου αι. και ο γοτθικός ναός του Αγίου Λαμβέρτου), που της έδιναν μια υποβλητική και γραφική όψη. Η Ζόλινγκεν, στη δεξιά όχθη του ποταμού Βούπερ, που τη χωρίζει από τη Ρεμσάιντ, είναι αρχαία πόλη γνωστή για την παραγωγή των μαχαιριών της. Λίγο πιο πάνω και κατά μήκος του Βούπερ (από όπου πήρε το όνομά της, που σημαίνει «κοιλάδα του Βούπερ») εκτείνεται η Βούπερταλ, μεγάλη βιομηχανική πόλη με σημαντικά συγκροτήματα σιδηρουργίας, υφαντουργίας και χημικών προϊόντων, που ιδρύθηκε το 1929 ενώνοντας σε μια ενιαία διοικητική ενότητα πολυάριθμα κέντρα, που βρίσκονταν κατά μήκος της κοιλάδας. Άλλες κύριες πόλεις είναι: η Ράινε, πάνω στον Εμς· η Μπόχολτ και η Κλέβε, κοντά στα σύνορα με την Ολλανδία, αντίστοιχα δεξιά και αριστερά του Ρήνου· η Μίντεν, πάνω στο Βέζερ και στο Μίτελαντκαναλ· η Μπίλεφελντ, η Γκίτερσλοχ και η Πάντερμπορν, όλες στη βορειοανατολική Βεστφαλία· η Χαμ, η Λίνεν και η Ιζερλόν, στην κεντρική Βεστφαλία· η Όμπερχαουζεν, η Μπότροπ, η Γκέλσενκιρχεν, η Ρέκλινγκχαουζεν, η Χέρνε, η Βάνε-’Αικελ, η Μίλχαϊμ αν ντερ Ρουρ, η Βίτεν, η Φέλμπερτ, η Βάτενσαϊντ και η Χάγκεν, όλες σημαντικά μεταλλειολογικά ή βιομηχανικά κέντρα στην ανθρακοσιδηροφόρα λεκάνη του Ρουρ ή στις άμεσα γειτονικές περιοχές· η Λίντενσαϊντ και η Ζίγκεν, στη νότια Βεστφαλία· η Λεβερκούζεν, μεγάλο βιομηχανικό κέντρο (Bayer), στον Ρήνο, λίγο βορειότερα της Κολονίας· η Χιρτ και η Πορτς αμ Ράιν, η Ντίρεν, στον ποταμό Ρουρ, παραπόταμο του Μάας· η Νόις, η Ράιτ και η Μαϊνχενγκλάντμπαχ.
Τμήμα του Ρήνου διασχίζει την πόλη Σπάγερ στη νοτιοδυτική Γερμανία (φωτ. ΑΠΕ).
Ο καθεδρικός ναός της Μαγκόνζα, στη Ρηνανία. Ο ναός αυτός, που αρχικά ήταν ρυθμού βασιλικής, πήρε την τελική του μορφή στο 13o αι. με την προσθήκη γοτθικών κυρίως στοιχείων.
Βιομηχανική εγκατάσταση στο Έσεν (φωτ. ΑΠΕ)
Οι εγκαταστάσεις της φαρμακευτικής εταιρείας Bayer στο Λεβερκούζεν (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.